Hoe ga je het beste om met tegenslagen in sport?

Al ruim een jaar zitten we in een grote tegenslag. De wedstrijdsporters onder ons zullen goed herkennen hoe het is om telkens te switchen van plan en planning, en teleurstellingen te verwerken. Afgelopen jaar heb ik mezelf verschillende malen weer op moeten peppen om de moed bijeen te rapen, een doel te verleggen en door te gaan met trainen.

Nu – ik zeg het maar heel voorzichtig – het einde in zicht lijkt, kunnen we weer langzaam hopen op evenementen die doorgaan. Is dit blog dan niet meer actueel? Integendeel. Als ik één ding geleerd heb het afgelopen jaar dan is dat het omgaan met tegenslagen. Die skill is áltijd actueel. Ook bijvoorbeeld blessures kunnen namelijk een flinke knauw in onze motivatie veroorzaken.

Dus, hoe zorg je ervoor dat je zo min mogelijk te lijden hebt onder tegenslagen? Lees de tips hieronder!

Terug naar de basis

Je hebt een blessure opgelopen. Ontzettend balen, maar je kunt hem niet ineens laten verdwijnen. Hij is er, en je zult hem zo goed mogelijk moeten verzorgen om zo snel mogelijk je sport weer op te pakken.

Daarvoor ga je terug naar de basis: doe er alles aan om je blessure zo goed mogelijk te verzorgen: ga naar de fysio en laat je behandelen, doe de oefeningen die je worden voorgeschreven, behandel de blessure thuis met massages, taping, ijs, wat er ook maar nodig is. Dít is je doel nu, ga daar gedisciplineerd en consequent mee om. Heb geduld. Geef het liever een paar dagen extra rust dan dat je het met pijn weer probeert en nog meer stuk maakt.

Ook als je evenement wordt afgelast – om wat voor reden dan ook – ga je terug naar de basis. Zeker als je niet vlak daarna al een ander belangrijk doel had. Je eerstvolgende evenement is nu dus nog wat verder weg. Mooi, want dan heb je extra tijd om nog wat te schaven aan je wedstrijdtactiek, of nog nét die extra tempo-hardheid op te bouwen. Bouw dan ook echt een trainingsblok van een paar weken in met de focus daarop. Zie het als een tussenprojectje, zie het als ‘mooi meegenomen’, en zie de voordelen ervan.

Persoonlijke doelen

Het haalt het niet bij de spanning en kick die een evenement je kan geven, maar ook persoonlijke doelen zoals het behalen van PR’s kunnen je motivatie geven. Zowel in de opbouw er naartoe, als na het behalen ervan. Als je een PR behaalt zonder evenement is het eigenlijk extra knap: je had niet de adrenaline die een evenement met zich mee bracht. Het kan je een extra boost in zelfvertrouwen geven. Heb je nog eens een PR op een tijdrit van 40km willen rijden, of een rit van 300+ km? Daar heb je dan mooi de tijd voor om naartoe te werken als er (langdurig) evenementen wegvallen uit je planning.

Het eens goed onder de loep nemen van bijvoorbeeld je looptechniek kun je als een doel op zich zien. Ik heb me in het afgelopen jaar best goed ‘vermaakt’ met het schaven aan mijn techniek, en ik heb flinke vooruitgang geboekt. Dat was me waarschijnlijk niet gelukt als ik van evenement naar evenement was gehold.

Ook kun je werken aan het overwinnen van bepaalde drempels in trainingen of races, of het afrekenen met mentale spoken of onzekerheden. Ben je een wat angstige openwaterzwemmer? Daar kun je dus nu rustig mee aan de slag.

Alternatieve sporten

In het geval van blessures is het doen van alternatieve vormen van beweging soms noodzakelijk. In het geval van wegvallende doelen is het een manier om het hoofd weer fris te maken: hernieuwde energie en motivatie te verzamelen voor als je weer in opbouw gaat richting een evenement wat wél doorgaat.

Als je een blessure hebt waardoor je niet kunt lopen en je bent triatleet: mooi, je hebt nu tijd om nóg beter te worden in fietsen en zwemmen. Daardoor kun je het eventuele verlies in je opbouw van het lopen compenseren. Spendeer meer tijd aan krachttraining/core stability en de oefeningen van de fysio. Zo zet je de basis weer extra goed voor het moment dat je weer kunt lopen.

Ben je een echte fietser en kun je even niet fietsen? Ook dan is er geen man overboord, je zult alleen wat moeten open staan voor alternatieven. Denk eens aan zwemmen of skeeleren, om eens te proberen. In de sportschool zijn crosstrainer en roeiergometer uitstekende alternatieven. Je fysio kan je hierover adviseren. Als je tijdelijk niet op de racefiets maar wel op de stadsfiets kunt rijden, dan is dat zeker ook goed om te doen. D1 en zelfs D2 haal je op de stadsfiets ook. Ga bijvoorbeeld op de stadsfiets naar een mooi wandelgebied en ga daar twee uur stappen. Blijf in beweging, dat is het belangrijkste!

Focus

De boog kan niet altijd gespannen staan. Als je door een tegenslag een (korte) periode wat minder focus hebt en meer ontspanning of spontaniteit zoekt in het trainen, dan is dat natuurlijk prima. Ontspanning kan je weer nieuwe motivatie geven. Maar júist ook het houden van focus in moeilijke tijden zorgt dat je er op de best mogelijke manier weer uit komt.

Bedenk kleine tussendoelen voor jezelf, en stort je daarop. Door bijvoorbeeld de aanpak van een blessure in kleinere doelen op te breken, heb je vaker een succesmoment, en vaker de aanmaak van het gelukshormoon dopamine. Daarnaast geneest jouw blessure sneller als je gestructureerd werkt aan je oefeningen en andere (zelf-)behandeling.

Geen paniek

Natuurlijk is het balen dat je geblesseerd bent. Maar je lichaam heeft een goed geheugen. Als je korter dan twee weken stilstaat in een specifieke sport, dan zul je weinig conditieverlies zien. Langer dan twee weken lever je natuurlijk wel wat in. Maar als het goed is heb je je ondertussen met andere vormen van lichaamsbeweging beziggehouden die dat deels opvangen. Vaak heb je in een paar weken wel weer flink wat van je oude niveau terug. Afhankelijk van de ernst van de blessure natuurlijk. Als jij een been hebt gebroken heb je écht heel weinig kunnen doen. In dat geval is het de bittere pil slikken, en weer beginnen met opbouwen. Maar ook daar geldt: geen paniek, en houdt die focus!

Succes, en op naar de wedstrijden later dit jaar!